عن انس بن مالك - رضي الله عنه «أَنَّ رَجُلًا سَأَلَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ السَّاعَةِ فَقَالَ مَتَى السَّاعَةُ؟ قَالَ وَمَاذَا أَعْدَدْتَ لَهَا قَالَ لَا شَيْءَ إِلَّا أَنِّي أُحِبُّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ أَنْتَ مَعَ مَنْ أَحْبَبْتَ قَالَ أَنَسٌ فَمَا فَرِحْنَا بِشَيْءٍ فَرَحَنَا بِقَوْلِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْتَ مَعَ مَنْ أَحْبَبْتَ قَالَ أَنَسٌ فَأَنَا أُحِبُّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَأَبَا بَكْرٍ وَعُمَرَ وَأَرْجُو أَنْ أَكُونَ مَعَهُمْ بِحُبِّي إِيَّاهُمْ وَإِنْ لَمْ أَعْمَلْ بِمِثْلِ أَعْمَالِهِمْ» متفق علیه

 «مردي از نبي اكرم صلي الله عليه وسلم در مورد قيامت، پرسيد و گفت: قيامت كي بر پا مي شود؟ رسول اكرم صلي الله عليه وسلم فرمود: «براي آن، چه تدارك ديده اي»؟ گفت: چيزي آماده نكرده ام جز اينكه خدا و رسولش را دوست دارم. پيامبر - صلى الله عليه وآله وسلم - فرمود: «تو روز قيامت با كسي همراه خواهي بود كه او را دوست داري». انس - رضي الله عنه - مي گويد: هيچ چيزي ما را به اندازة اين سخن نبي اكرم صلي الله عليه وسلم خوشحال نكرد كه فرمود: «تو با كسي همراه خواهي بود كه او را دوست مي داري». انس - رضي الله عنه - ادامه داد: من نبي اكرم - صلى الله عليه وآله وسلم -، ابوبكر و عمر - رضي الله عنهما - را دوست دارم و بخاطر همين دوستي، اميدوارم كه روز قيامت، همراه آنان باشم اگر چه اعمالم مانند اعمال آن ها نيست».

و در روایتی دیگر از شیخین آمده است: مَا أَعْدَدْتُ لَهَا مِنْ كَثِيرِ صَوْم، وَلا صَلاةٍ، وَلا صَدَقَةٍ، وَلَكِنِّي أُحِبُّ اللَّه وَرَسُولَه.

 من روزه و نماز و صدقهء زيادي را براي آن مهيا نکرده ام، ولي خدا و رسول او را دوست مي دارم.

راوی حدیث:

انس بن مالک بن نضر انصاری، خادم رسول الله صلی الله علیه و سلم که تا وفات ایشان همچنان خادم ایشان ماند، سپس به دمشق رحلت نمود و از آن جا به بصره نقل مکان کرد، او آخرین فرد از صحابه بود که وفات یافت که وفات ایشان به سال 93ق در بصره بود.

شرح مفردات:

(متی الساعة): وقت قیام قیامت.

(ماذا أعددت لها): یعنی چه چیز از اعمال صالحه آماده نمودی که مستحق سؤال از آن باشی؟

(أنت مع من أحببت): یعنی تو با کسی هستی که محبتش نسبت به دیگری در قلب تو غلبه یافته باشد خواه خودت باشی یا خانواده و یا مال و تو داخل در زمره ی آن ها هستی.

شرح اجمالی حدیث:

مردی اعرابی به نام ذوالخویصرة یمانی رضی الله عنه از رسول الله صلی الله علیه و سلم از روز قیامت پرسید که چه وقت است؟ رسول الله صلی الله علیه و سلم او را به چیزی مهم تر از آن رهنمون ساخت، که همان آمادگی و فراهم نمودن عمل صالح برای روز قیامت است. آن مرد جواب داد که نمازها و روزه­ای برای آن روز فراهم ننموده­ام جز اینکه الله و رسول را دوست دارم پس رسول الله صلی الله علیه و سلم او را بشارت داد به اینکه با کسانی است که آن­ها را دوست دارد، پس کسی که دیگری را به خاطر الله دوست بدارد، الله متعال در بهشتش آنها را با هم گرد می­آورد، هرچند که در عملش کوتاهی کرده باشد. از آن جایی که شخص محب محبتش به نسبت صالحین به خاطر اطاعت از الله متعال است، و محبت عملی از اعمال قلوب است، با این اعتقاد که الله او را ثواب می­دهد زیرا که اصل نیت است و عمل تابع آن است و الله فضلش را به هر که بخواهد می­دهد.

فوائد حدیث:

1- تلقین سؤال کننده بر چیزی که مهم تر از سؤال است، همانگونه که رسول الله با سؤال کننده چنین نمود، به او فرمود: چه چیزی برای آن روز فراهم آورده­ای؟ یعنی: چه عمل صالحی برای آن روز آماده کردی تا پاداش آن را دریافت کنی اگر قیامت بر پا شد؟ این مسأله مهم تر از دانستن وقت قیامت است، برای این مورد نظائری هم در قرآن یافت می­شود، از جمله این فرموده الله متعال: «يَسْأَلُونَكَ عَنِ الأهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ» بقره: 189

درباره هلالهاي ماه از تو مي پرسند (كه چرا هر دم به شكلي پديدار مي شود ؟). بگو: آنها شناسه هاي زماني (و تقويم طبيعي) براي (نظام زندگي) مردم و (تعيين وقت) حجّ هستند.

در این آیه الله متعال برای آن­ها بیان نموده چیزی را که مهم تر از دانستن هلال است.

2- فضیلت حب الله و رسول صلی الله علیه و سلم و صحابه و صالحین و علمای ربانی و اهل خیر.

3- از موارد محبت الله و رسول امتثال امر ایشان و اجتناب از نهی ایشان و التزام به شریعت.

4- کسی که فردی را دوست بدارد با آنهاست، خواه به جهت حق باشد یا باطل، و در این حدیث تحذیری است بر محبت اهل باطل.

5- برای انتفاع از دوست داشتن صالحین انجام دادن عمل ایشان شرط نیست؛ زیرا اگر مثل عمل ایشان را انجام دهد از ایشان بوده و مثل آنها خواهد شد، و لازمه ی بودن کنار آنها این نیست که منزلت ایشان را داشته و جزای مثل ایشان را در تمام وجوه دارا خواهد بود.

6- کمال نصح و شفقت رسول الله صلی الله علیه و سلم برای امتش، و ارشاد امت توسط ایشان در آنچه رستگاری و سعادتشان را در پی دارد.

7- از نشانه های نیکویی اسلام شخص اشتغال او به چیزهای مورد توجه و سودمند و ترک موارد بی معنی است.

8- آمادگی برای سرای آخرت و عمل برای بعد از مرگ همان مورد مهمی است که باید همت ها متوجه آن باشد.

فائده:

فضل ابوبکر و عمر رضی الله عنهما و بطلان مذهب رافضه که این دو بزرگوار را دشنام می­دهند، انس رضی الله عنه بین نبی اکرم و دو یار بزرگوارش را در محبت جمع نمود، و محبت این دو بزرگوار نهفته در محبت رسول است؛ زیرا محبت صادقانه مقتضی همسویی محبوب در محبت آنچه که دوست می­دارد و بغض داشتن نسبت به آنچه مبغوض می­دارد، و ابوبکر و عمر دو حبیب و دو یار رسول خدا هستند، پس کسی که او را دوست بدارد باید دو یارش را هم دوست بدارد، و کسی که پیامبر را مبغوض بدارد باید آن دو را هم مبغوض بدارد، و کسی خلاف این را ادعا کند او کاذب است.

نکته: کم گرفتن عمل و عدم مغرور شدن به عمل، و یقین داشتن به اینکه او دائما محل تقصیر است.

نکته: بزرگداشت ابوبکر و عمر توسط صحابه و محبت داشتن ایشان نسبت به این دو بزرگوار و معرفت داشتن نسبت به جایگاه ایشان رضی الله عنهم أجمعین.