آیا کفار به توحید ربوبیت اقرار و اعتراف میکردند؟
پاسخ: خلایق همگی به توحید ربوبیت اقرار و اعتراف دارند، حتی کفار و مشرکین به ربوبیت الله متعال اعتراف دارند؛ و دلایل در این زمینه بسیار است از جمله:
1.الله متعال میفرماید: ﴿وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُ﴾ [لقمان: 25] «و اگر از مشرکان بپرسی: چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است؟ قطعاً می‌گویند: الله».
2.و میفرماید: ﴿قُلۡ مَنۢ بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيۡهِ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ * سَيَقُولُونَ لِلَّهِ﴾ [المؤمنون: 88-89] «بگو: اگر می‌دانید، [بگویید] فرمانرواییِ همه چیز به دست کیست؟ و [کیست که] پناه میدهد و کسی در برابر [عذابِ] او [توسط کسی بدون اجازه او] پناهداده نمیشود؟ خواهند گفت: [فرمانرواییِ همه چیز،] از آنِ الله است».
3. الله متعال در حکایت از ابلیس و اقرار وی به ربوبیت الله متعال میفرماید: ﴿قَالَ رَبِّ بِمَآ أَغۡوَيۡتَنِي﴾ [الحجر: 39] «[ابلیس] گفت: پروردگارا، به سببِ آنکه مرا گمراه ساختی».
4. الله متعال در باب اقرار و اعتراف سایر کفار و مشرکان به توحید ربوبیت میفرماید: ﴿وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَسَخَّرَ ٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُۖ فَأَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ﴾ [العنكبوت: 61] «و اگر از آنان [= مشرکان] بپرسی: چه کسی آسمانها و زمین را آفریده و خورشید و ماه را به خدمت [انسان] گماشته است؟ مسلّماً می‌گویند: الله؛ پس چگونه [از حق] رویگردان می‌شوند؟».
5. الله متعال میفرماید: ﴿قُلۡ مَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ أَمَّن يَمۡلِكُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَمَن يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَيُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّ وَمَن يُدَبِّرُ ٱلۡأَمۡرَۚ فَسَيَقُولُونَ ٱللَّهُ﴾ [يونس: 31] «[ای پیامبر، به مشرکان] بگو: كیست كه از آسمان و زمین به شما روزى مى‌بخشد؟ یا كیست كه بر گوشها و دیدگان حاكم است؟ و كیست كه [موجودِ] زنده را از [ماده-ی] بی‌جان بیرون مى‌آورد و [مادهی] بی‌جان مرده را از [موجودِ] زنده خارج مى‌سازد؟ و كیست كه كار [جهان و جهانیان] را تدبیر مى‌كند؟ خواهند گفت: الله».
چنانکه مشاهده میکنید، نصوص مذکور صراحت دارند که کفار به این مساله اقرار داشتند که الله خالق و رازق بوده و فرمانرواییِ همه چیز به دست اوست، اوست که پناه میدهد و پناهی جز او نیست؛ اوست که امور را تدبیر میکند و زنده را از مرده و مرده را از زنده خارج میگرداند؛ و همهی اینها از مقتضیات ربوبیت میباشد، چنانکه پیشتر گذشت.
نکته: توحید ربوبیت به تنهایی کفایت نمیکند و باعث ورود بنده به دین اسلام نمیشود؛ و به دنبال آن سبب نجات در آخرت و ورود به بهشت نمیشود؛ چراکه کفار و مشرکان هم به آن اقرار داشته و معترف بودند؛ با این همه الله متعال به دوزخی بودن آنها و جاویدان ماندن آنها در دوزخ حکم نمود. الله متعال میفرماید: ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ وَٱلۡمُشۡرِكِينَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَآۚ أُوْلَٰٓئِكَ هُمۡ شَرُّ ٱلۡبَرِيَّةِ﴾ [البينة: 6] «بی‌گمان، کسانی از اهل کتاب و مشرکان که کافر شدند، جاودانه در آتش جهنم خواهند ماند. آنان بدترینِ آفریدگان هستند».
ابن قیم رحمه الله میگوید: «توحید تنها اقرار بنده به این نیست که: خالقی جز الله وجود ندارد و الله پروردگار و مالک همه چیز است؛ بندگانِ بتها هم به این مساله اعتراف دارند با اینکه مشرک هستند؛ بلکه توحید شامل محبت الله و خضوع و فروتنی برای او به همراه کمال انقیاد و فرمانبرداری در اطاعت از او و اخلاص در عبادت برای او و کسب رضایتش با همهی اقوال و اعمال میباشد».